Marrakech rolstoelvakantie

Toegankelijk Marrakech

Marrakech, de Rode stad

Eerst even wat algemene gegevens voor wij de stad en haar omgeving gaan bekijken. Marrakech is één van de vier koningssteden Van Marokko. De andere drie zijn Fez, Meknes en Rabat. Marrakech ligt op de Haouzvlakte, aan de voet van de Hoge Atlas en lag aan de karavaanroutes, die bijna allemaal naar Timboektoe liggen, zoals ook die vanuit Marrakech.

De stad heeft als bijnaam de Rode stad, omdat de meeste huizen rood zijn geverfd en ook door de 9 km lange rode aarden wal uit de 12de eeuw, die om de stad ligt. In de 16de eeuw was de stad heel belangrijk. Uit die periode zijn de indrukwekkende gebouwen en graven, die gelukkig bewaard zijn gebleven.

Toegankelijk vervoer en verkeer in Marrakech

In tegenstelling tot andere Marokkaanse steden zoals Fès met zijn ligging op een heuvel, is Marrakech vlak en zijn de meeste straatjes in de medina (het oude stadscentrum) wat breder dan elders. 

Stadsbussen zijn vrij oud, dat wil zeggen dat ze meestal niet zijn uitgerust met een instap- of hoogteregeling, maar met een beetje hulp kun je ze misschien nog gebruiken. Neem anders een van de beigekleurige Petit Taxi’s voor uw ritje door de stad.

Het treinstation en de Menara-luchthaven van Marrakech zijn, met een traploze toegang en deurbreedtes die geschikt zijn voor rolstoelen, wel rolstoeltoegankelijk.

Er zijn veel manieren om van de luchthaven Menara in Marrakech naar het stadscentrum te komen. Naast shuttlebusdiensten en taxi’s kunt je tegenwoordig gemakkelijk online een luchthaventransfer boeken.

Toegankelijke bezienswaardigheden in Marrakech

Toeristisch Marrakech is, zoals je misschien al geraden hebt, niet specifiek gemaakt voor rolstoelen, dus sommige bezienswaardigheden daar kunnen niet volledig worden aanbevolen aan mensen met een rolstoel. Twee daarvan zijn het museum Dar Si Said en het oude islamitische college, de Ben Youssef Madrasa, beide gevestigd in gebouwen met twee verdiepingen zonder liften. Maar ook al kun je de voormalige studentenkamers op de tweede verdieping van de Madrasa misschien niet zien, het is een bezoek waard, omdat je de grootsheid van de islamitische kunst en architectuur ook vanaf de begane grond kunt bewonderen. Een bezoek aan het Fotografiemuseum (Maison de la Photographie) of aan het Douiria Mouassine Museumis zeker geen aanrader, aangezien beide gebouwen verre van rolstoelvriendelijk zijn. Een andere culturele instelling, de Dar Bellarj , het “Huis van de ooievaars”, biedt wisselende tentoonstellingen, maar helaas zijn sommige van de exposities in de brede kelder alleen toegankelijk via een trap.

Maar gezien de overvloed aan bezienswaardigheden en musea, zijn er genoeg plekken om in een rolstoel te ontdekken

Medina

Natuurlijk moet je ook de Medina bezoeken. Je loopt door een doolhof van straatjes met onvoorstelbaar vele geuren en kleuren. De Medina is heel chaotisch en de smalle zigzag straatjes lijken allemaal op elkaar. Die zijn nog uit de tijd van de bestormingen van de stad. Wanneer de vijandige legers door de poorten binnen kwamen, raakten zij verdwaald en konden zo door de bevolking worden verslagen. Mocht je net als de belegeraars verdwalen, dan hoeft je alleen naar “het plein” te vragen en men wijst u naar Djemaa el Fna, waar je onder het genot van een drankje kunt bijkomen van jouw avontuur. De Medina is eigenlijk heerlijk slenteren door de overdekte straatjes op zoek naar leuke souvenirs en je laten meevoeren met de oosterse sferen. Doe dit aan het eind van de middag i.v.m. de warmte, maar ook wordt de stad dan betoverd door de ondergaande zon.

Djemaa El Fna

We beginnen ons bezoek aan Marrakech op het centrale plein Djemaa el Fna. De beste tijd om dit plein te bezoeken is de namiddag, wanneer de temperatuur wat minder wordt.
Mensen verzamelen zich dan op dit plein en je komt ogen te kort. Er zijn dansgroep, slangenbezweerders, muzikanten en nog veel meer vertier.

Djemaa el Fna ligt midden in de medina, bruist van het leven en is altijd in beweging. Slangenbezweerders proberen de aandacht van nieuwsgierige toeschouwers te trekken, maar ze zijn kansloos in het bijzijn van de acrobaten die hun halsbrekende acts hoog boven de grond op een steenworp afstand laten zien, begeleid door de dramatische drumbeats van een aantal muzikanten.

En iets verder is er een verhalenverteller die het publiek vermaakt. Een sinaasappelsapverkoper fluit en wenkt mensen om naar zijn stand te komen. Met een vers geperst sapje in de hand kun je comfortabel genieten van dit spektakel. Als de middag nadert, verandert Djemaa el Fna in een enorm openluchtrestaurant.

De avond valt

Wanneer de eetstalletjes overal worden neergezet, duurt het niet lang voordat de eerste rookpluimen opstijgen en is Djemaa el Fna gehuld in de aroma’s van houtskool, geroosterd vlees en exotische kruiden. Het dagelijkse spektakel staat op het punt te beginnen en zal tegen zonsondergang in een stroomversnelling raken. Ondertussen is de plaats vol met mensen die zich verzamelen rond de verhalenvertellers en acrobaten die nu optreden in het licht van kleine gaslampen.

Slechts een paar meter verderop is er meer licht. Hier nodigen de beroemde eetstalletjes uit om iets te eten. Er zijn vleesspiesjes, gegrilde groenten, vis, couscous, tajinegerechten en hartige pastilla’s verkrijgbaar, maar ook gerechten die in Europa nauwelijks bekend zijn. Net als Spaanse tapas worden de gerechten in kleine porties geserveerd, zodat iedereen zijn eigen heerlijke menu kan samenstellen.

Maar er is nog veel meer te bewonderen in Marrakech. U kan zich echt een aantal dagen goed vermaken met al dit moois te bekijken, zoals het Koutoubia-moskee, dat u vanaf Djemaa el Fna al kunt zien.

Djemaa El Fna, Marrakech
Rolstoelaangepast vakantie Marrakech

Koutoubia-moskee

De moskee is eigenlijk al van ver te zien, want met de 77 meter hoge minaret steekt het uit boven Marrakech. Koutoubia betekent “verhalen vertellers”, omdat vroeger rond de moskee door schrijvers manuscripten werden verkocht.

Dit oriëntatiepunt in Marrakech is eigenlijk vanaf bijna overal in de stad zichtbaar. Bovendien kunt u de minaret van verder weg zien. Op heldere dagen is het zelfs vanaf 25 kilometer afstand zichtbaar. Als je ooit verdwaalt, is het gemakkelijk om je te oriënteren op de minaret van de Koutoubia-moskee.

Helaas mogen niet moslim de moskee niet bezoeken. 

Bahia Paleis

Dit is een prachtig paleis staat aan de zuidelijke rand van de medina.Het is 8 hectares groot en heeft 150 kamers, waarvan een deel voor het publiek is opengesteld. Een gedeelte wordt nog gebruikt door de huidige koninklijke familie wanneer zij in Marrakech verblijven.

De architectuur van het paleis verwijst naar zowel Andalusische als Moorse invloeden.  Sierlijk weergegeven stucwerk en ingewikkeld gesneden cederhouten plafonds worden afgewisseld met mooie mozaïeken en decoratieve arabesken. Een prachtig aangelegde tuin loopt door het centrum van het complex en leidt naar een kolossale binnenplaats met een geheel marmeren vloer.

Langs de dicht beplante terrassen is de lucht verfrissend koel en vochtig. De geur van bloemen en sinaasappelbomen hangt in de lucht. De sfeer in dit complex is ronduit uniek. 

De geschiedenis van het Bahia-paleis

Het Bahia-paleis werd gebouwd in de tweede helft van de 19e eeuw, in een tijd dat de Alawiden over Marokko regeerden. Het gebouw werd oorspronkelijk gebouwd in opdracht van de grootvizier, Si Moussa, die de regeringszaken leidde namens de sultan, en dit werd weerspiegeld in de vroege naam, Dar Si Moussa. Het is bijzonder opmerkelijk dat Si Moussa de op één na belangrijkste positie in het land had kunnen innemen, omdat de grootvizier van nederige afkomst was, als slaaf met een donkere huidskleur. Hij groeide echter op naast de Mulai al-Hasan I, de troonopvolger, die hem later aanstelde als zijn kamerheer.

Het is tot op de dag van vandaag onbekend wanneer de bouwwerkzaamheden aan het Bahia-paleis precies zijn begonnen. Wel is bekend dat de betreffende architect van 1859 tot 1873 onder contract stond. In de beginfase van de bouw was het paleis beduidend kleiner. Enkele jaren later, in 1894, werd het gebouw echter aanzienlijk uitgebreid door Moussa’s zoon Bou Ahmed.

Het kostte duizenden ambachtslieden, die meer dan zeven jaar werkten, om dit monumentale bouwwerk te voltooien. Geen wonder dat het nu geldt als het grootste paleis van zijn tijd. Vanuit heel Noord-Afrika werden de benodigde materialen hierheen vervoerd. Het fijnste Italiaanse marmer werd geïmporteerd uit Carrara. Onder leiding van Mohammed bin Makki werden de kleine riad, een hamam, een moskee, de ereplaats en de prachtige tuinen die elk van deze elementen samenbrengt, uiteindelijk voltooid.

Na de dood van Bou Ahmed

De grootvizier Bou Ahmed stierf in 1900. Na zijn overlijden werd het paleis geplunderd en werden zijn schatten gestolen. Het loodzware tijdperk van het Franse protectoraat zou volgen. De Fransen gebruikten het Bahia-paleis als het centrum van hun nieuwe regering en de Franse gouverneurs woonden hier ook. De bekendste onder hen was generaal Hubert Lyautey, die een belangrijke rol zou spelen in de culturele geschiedenis van Marrakech. Het was tijdens zijn ambtstermijn dat de Saadian graven werden herontdekt.

Sinds het einde van het koloniale tijdperk is het paleis in het bezit van de koningen van Marokko gebleven. Het paleis is het eerste historische monument van de moderne tijd van Marokko. Aan het begin van de jaren 2000 werd het Bahiapaleis uitgebreid gerestaureerd. Sindsdien straalt dit imposante bouwwerk met een hernieuwde pracht. 

Indeling van het Bahia-paleis

Het pad tussen de buitenste paleismuren en de ingang van het eigenlijke Bahia-paleis is omzoomd met palmen, yucca’s, citrusbomen, cipressen, hibiscusbomen en jasmijn. Een verfijnd labyrint van sierlijk ingerichte kamers, kleine binnenplaatsen, prachtige tuinen en waterpartijen volgt. 

Bijna alle kamers van het paleis zijn opengesteld voor het publiek, hoewel veel ervan nu leeg zijn. Zelfs ontdaan van hun meubilair, stralen de paleiskamers een krachtig gevoel uit van de luxe die ooit werd genoten. 

Het Bahiapaleis bestaat uit vier hoofddelen: de grote riad werd gebouwd tijdens de eerste bouwfase. De kleine riad, de grote binnenplaats, de tuin en de privé-appartementen werden later toegevoegd. (Een riad is een traditioneel Marokkaans huis of paleis met een binnentuin)

De kleine riad

Het eerste gebouw dat je betreedt tijdens een rondleiding door het Bahiapaleis is de kleine riad. Het ligt in het midden van een vierkante tuin, vol met weelderige planten. De kleine riad heeft een klassieke structuur en uitgebreide decoraties van stucwerk en cederhout. Bou Ahmed overlegde met zijn adviseurs in de Raadzaal, die zich ook in dit deel van het complex bevindt.

Drie gangen komen uit op de binnenplaats van de riad. De oostelijke gang leidt naar een gemeenschappelijke ruimte. Vanaf hier leidt het door een foyer – met een prachtige muurschildering op het plafond – en verder naar de prachtige binnenplaats van het oorspronkelijke paleis. Tijdens het protectoraat installeerden de Fransen verschillende open haarden in de kleine riad van het Bahia-paleis en sloten ze elektriciteit aan.

De kleine binnenplaats

Dit deel van het complex is relatief minimalistisch van opzet. De witte muren zijn grotendeels zonder versiering. De vloer bestaat uit wit Carrara-marmer. In het midden staat een fontein, omringd door betegelde mozaïeken.  Vier kamers komen uit op de binnenplaats: elk werd ooit bewoond door één van de vier vrouwen van de grootvizier. De gebouwen in dit deel van het paleis zijn bescheidener ingericht dan de twee riads. Afgezien van de mozaïeken, zijn de enige opvallende kenmerken de cederhouten plafonds en de prachtig gebeeldhouwde deuren.

Er wordt aangenomen dat Bou Ahmed het Bahia-paleis heeft genoemd ter ere van zijn favoriete vrouw. In het Arabisch betekent “Bahia” de glanzende.

De grote binnenplaats

Vooral de grote binnenplaats is indrukwekkend. Het werd voltooid in 1898/99 en neemt grote proporties aan, met een oppervlakte van ongeveer 50 bij 30 meter. De binnenplaats is volledig bekleed met marmer. Het is omgeven door maar liefst 80 kamers, gebouwd om de bijvrouwen van de harem van de grootvizier te huisvesten. Deze vrouwen genoten in hun tijd geen bijzonder hoge sociale status, evenmin als de eunuchen die de harem bewaakten.

De grote riad

De grote riad ligt aan de noordkant van de grote binnenplaats. Dit was het oorspronkelijke paleis van Si Moussa. Het oudste deel van het Bahia-paleis bestaat uit een grote tuin met uitzicht over twee nissen en twee grote kamers. De plafonds zijn gesneden uit cederhout en verfraaid met decoratieve patronen

Ten westen en ten oosten van de grote riad bevinden zich nog meer kamers, die zijn voorzien van open haarden. Wederom zijn de houten plafonds prachtig beschilderd. Nabij de paleispoorten is er een privé appartement. Dit werd in 1898 gebouwd voor de eerste vrouw van Bou Ahmed, Lala Zinabe. Ook hier zijn er meesterlijk beschilderde plafonds, uitgebreide stucversieringen en glas-in-loodramen.

In de grote riad valt het oog meteen op de Maschrabiyya; sierlijk traliewerk gesneden uit hout, in de strikt geometrische patronen die typische elementen vormen van de islamitische architectuur. Deze dienen niet alleen om het zonlicht af te schermen, maar bieden ook een beetje privacy, en werken op dezelfde manier als een jaloezie of rolluik. Ze helpen ook om de temperatuur te matigen, waardoor er geen glazen ramen meer nodig zijn.

Gebruik van het paleis tegenwoordig

Het was slechts een kwestie van tijd voordat de filmindustrie zich bewust werd van het Bahia-paleis. Films als The Desert Lion of Lawrence of Arabia (1962), Cent mille dollar au soleil (1964) transformeerden het Bahia Palace in een filmische locatie.
En heeft de UNESCO het erkend als UNESCO-werelderfgoed.

Het paleizencomplex heeft naast zijn museumfunctie nog steeds verschillende functies. Culturele tentoonstellingen en talrijke concerten vinden er plaats. En tot op de dag van vandaag worden buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders ontvangen in het Bahiapaleis.

Tips:

  • Het Bahia-paleis behoort tot één van de meest bezochte attracties van Marrakech. Daardoor zijn er hier vaak veel toeristen. Als je het op een rustiger moment wilt bezoeken en misschien wat foto’s wilt maken, bezoek het dan in de ochtend.
  • Ondanks wat bewegwijzering, kan het desoriënterend zijn om je een weg te banen door dit immense complex. Om deze reden is het handig om te overwegen één van de lokale gidsen in te huren die rondhangen bij de ingang. Tegen een kleine vergoeding kunnen zij u door het hele complex leiden.

Openingstijden: Dagelijks 9 – 18 uur
Adres: Rue de la Bahia, Medina Marrakech

Toegankelijk reizen Marrakech
Rolstoelvriendelijk vakantie Marrakech

El-Badipaleis

Het El-Badipaleis was ooit het grootste en mooiste paleiscomplex van Marokko. Tegenwoordig is er weinig meer over van de pracht van de Saadiërs, maar de overgebleven ruïnes geven de afmetingen van het voormalige paleis aan. En er is nog een waardevolle bestemming verborgen in El Badi.

Tegen het einde van de 16e eeuw gaf de Saadische sultan Ahmed el-Mansour opdracht tot de bouw van het El-Badipaleis ten zuiden van de medina. Helaas heeft het prachtige complex de volgende dynastie van de Alouieten niet overleefd. In 1696 werd het paleis onder hun sultan Moulay Isma’il gestript. Veel van de kostbare materialen werden naar Meknes gebracht, waar ze werden gebruikt voor de bouw van de Ville Impériale van de sultan, een tweede Versailles. Alleen de fundamenten van het El-Badipaleis bleven over.

Ooievaars zijn het symbool geworden van het El-Badipaleis

Het ruime gebied wordt gestructureerd door een groot waterbassin en kleinere tuinen. De gewelven kunnen worden bezocht – sommige werden door de bedienden als dienstruimten gebruikt, de meeste echter als kerkers. 

Gigantische muren van klei scheiden El-Badipaleis van de rest van de stad. Omdat ze nog in redelijk goede staat verkeren, zijn ze al heel lang een thuis voor veel ooievaars. De sierlijke vogels zijn het symbool van de plek geworden en veel cafés en restaurants aan de andere kant van de muur zijn naar hen vernoemd.

In het El-Badipaleis vind je ook het Marrakech Museum for Photography and Visual Arts (MMP). Je kunt werken van hedendaagse Marokkaanse fotografen zien, evenals verschillende speciale tentoonstellingen, bijvoorbeeld werken van Eve Arnold. Bovendien vindt elk jaar in juni het Marrakech Folklore Festival plaats in het El-Badipaleis

Het paleis ligt in het zuidelijke deel van de medina. Het grootste deel van het complex, inclusief terras en het MMP, is rolstoeltoegankelijk.

Openingstijden: Dagelijks van 08:45 uur tot 12:45 uur en van 14:30 uur tot 18:00 uur
Adres: Ksibat Nhass, Marrakech 40000, Marokko

Saaditombes

Lange tijd waren de Saadiaanse graven ommuurd en vergeten. Sinds hun herontdekking behoren de mausolea van de machtige dynastie echter tot de belangrijkste attracties van Marrakech. 

Net als de hele medina zijn de Saadian Tombs een UNESCO-werelderfgoed. Het historische grafcomplex bestaat uit twee prachtige mausolea en is nu één van de meest populaire bezienswaardigheden in Marrakech . Het complex herbergt de graven van in totaal zeven sultans en 62 familieleden van de Saadische dynastie. Deze dynastie regeerde van 1549 tot 1659 in Marokko. Onder hun bewind groeide Marrakech uit tot de regeringszetel in 1554.

De grafmonumenten sluiten aan op de achterkant van de Moulay El Yazid-moskee (voorheen de Kasbah-moskee). De ingang van de graven ligt verborgen ten zuiden van de moskee. Er is een speciale reden voor deze onopvallende locatie; maar daarover later meer. Tegenwoordig zijn de Saadiaanse graven weer open voor het publiek en het vakmanschap dat bij de bouw is gestoken, schittert in al zijn oude glorie.

Een oosterse tuin omringt de twee mausolea die dit complex domineren. Deze bevat meer dan honderd andere graven van rechters, soldaten en, in de buurt, hun dienaren. Daarnaast werden er verschillende joodse adviseurs begraven. Ze hadden het vertrouwen van de sultan en namen hoge posities in.

De geschiedenis van de Saaditombes

Oorspronkelijk was deze plaats slechts de tuin van de huidige Kasbah-moskee, maar eeuwen voor het bewind van de Saadiërs werden er verschillende emirs begraven.

Sultan Ahmad al-Mansur geeft de graven nieuwe pracht

In 1578 werd Ahmad al-Mansur de nieuwe heerser. Hij was de vijfde en beroemdste sultan van de Saadische dynastie. Al-Mansur leidde Marokko naar een economische en culturele bloei, en de handel met Engeland en andere Europese staten bloeide. 

Nadat hij de macht had gegrepen, verspilde al-Mansur geen tijd en begon hij snel de hele begraafplaats uit te breiden. Terwijl dit werd voltooid, liet hij ook de twee prachtige mausolea bouwen voor de graven van zijn vader, zijn moeder, zijn eigen nakomelingen en natuurlijk hemzelf.

Moulay Ismael en het einde van de Saaditombes

Ahmad al-Mansur stierf in 1603 tijdens een epidemie van de pest. Zijn dood betekende het einde van de grote Saad-dynastie. Toen de Alawids hun machtige invloed begonnen uit te breiden, raakten de Saadiaanse graven snel in verval.

In 1672 nam de Alaouitische sultan Moulay Ismail het op tegen zijn 83 broers en halfbroers in de strijd om de troon over te nemen. Moulay Ismael stond bekend als ‘bloeddorstig’ en een onvoorspelbare sadist. Hij veroordeelde willekeurig mensen ter dood en sierde de hoofden van zijn onthoofde slachtoffers op de stadsmuren. Historici schatten dat meer dan 30.000 mensen op deze manier het leven lieten.

Moulay Ismail zou echter ook een bijzondere zwak voor vrouwen hebben gehad. Als resultaat van talloze avonturen met zijn vier vrouwen en meer dan 500 hofconcubines, zou hij in totaal 888 kinderen hebben verwekt, wat is opgenomen in het Guinness Book of World Records.

Net als veel andere heersers begon Moulay Ismael, nadat hij de macht had overgenomen, de erfenissen van zijn voorgangers kwijt te raken en ze geleidelijk allemaal samen te elimineren. Dit is de reden waarom hij gebouwen uit het Saadi-tijdperk liet vernietigen, zoals het El Badi-paleis. een klassiek geval van symbolische machtspolitiek. 

Gezien zijn gewetenloze werk, is het zeer verrassend dat Moulay Ishmael zijn serieuze pad van vernietiging stopte voordat hij bij de Saadiaanse graven kwam. Blijkbaar was de sultan bezorgd over het plegen van heiligschennis door ze te slopen. Dus, Ismael had de hele begraafplaats ommuurd tot een kleine verborgen doorgang. In tegenstelling tot veel andere bouwwerken hebben de Saadian Tombs gelukkig de Alaouitische dynastie overleefd.

De toevallige herontdekking van de graven

Tegen het einde van de Saadische dynastie waren de graven geleidelijk in de vergetelheid geraakt en lagen ze meer dan twee eeuwen te sluimeren en raakten ze snel overgroeid. Uiteindelijk waren ze alleen de thuisbasis van zwerfkatten en ooievaars uit het nabijgelegen El Badi-paleis.

Aan het begin van de 20e eeuw werden de graven onverwachts herontdekt. In 1917 gaf de Franse generaal-resident Hubert Lyautey opdracht voor luchtfoto’s van Marrakech. Deze toonden de ruïnes van de site en bij nader inzien erkende generaal-inwoner Lyautey het culturele belang van de Saadische graven en herstelde ze. Het duurde niet lang voordat de Saadian Tombs in hun oude glorie werden hersteld en weer open konden gaan voor het publiek.

De indeling van de Saaditombes

Het Saadian Tomb-complex is volledig omringd door de typisch eenvoudige Marrakesh geramde lemen muren. Deze prachtige graven bestaan ​​uit twee mausolea en zijn versierd met kostbare mozaïeken, ingelegd Carrara-marmer en sierlijke stucversieringen. Ze zijn omgeven door een oosterse tuin en deze groene ruimte vormt de harmonieuze achtergrond van de verschillende gebouwen, waardoor ze als één geheel worden versmolten en het hele complex een kalm gevoel geeft.

Aan het oostelijke uiteinde van de Saadian-graven is er een kleine tentoonstelling waar historische foto’s van de mausoleums te zien zijn. Er is ook een film over de restauratie van de grafmonumenten.

Het grote mausoleum

Het eerste en grotere mausoleum ligt ten westen van het complex. Het is verdeeld in drie onderling verbonden kamers: de Mihrab Room, de Room of the Twelve Pillars room en de Room of the Three Niches room.

De Mihrab-kamer

De Mihrab-kamer heeft een uitbundig versierde gebedsnis, die uitkijkt op Mekka. De kamer werd aanvankelijk gebruikt als gebedsruimte en heeft een hoefijzervormige boog, vergelijkbaar in hoogte met de doorgang naar de middelste hal. Het is omgeven door een sierlijk Alfiz en dit soort omlijsting is typerend voor de islamitische architectuur.

De vier centrale marmeren zuilen verdelen de ruimte in verschillende secties en worden bekroond door hoefijzervormige bogen afgewerkt in wit gips. Tussen deze bogen zijn zeven koepelvormige daken bedekt met koepels. Aan de noordkant vind je ook een kleine koepelvormige lantaarn.

De Mihrab Room herbergt de marmeren graven van verschillende Saadian prinsen en ook de Alawiden heerser Moulay El Yazid werd hier begraven. Hij is een van de weinigen die na het bewind van Moulay Ishmael in de Saadian Tombs is begraven. Yazid stond bekend als “de gekke sultan” en regeerde slechts twee jaar (1790-1792), zijn regering werd gekenmerkt door een verwoestende burgeroorlog.

De Kamer van de Twaalf Zuilen

De meest magnifieke kamer in het eerste mausoleum is de “Kamer van de Twaalf Zuilen”. Deze weelderig ingerichte hal met vierkante indeling vormt het hart van het complex. De overblijfselen van de Saadische sultan Ahmad el-Mansur liggen hier en zijn graf wordt geflankeerd door de doodskisten van zijn zonen.

Een uitgebreide koepel gemaakt van cederhout, gedeeltelijk verguld en geverfd, overspant het midden van de kamer. De koepel staat op 12 grote pilaren gemaakt van Italiaans Carrara-marmer. Een vreemd soort licht verlicht deze ruimte gedeeltelijk en creëert een bepaald soort sfeer.

Deze weelderige stijl van decoratie gaat door in de hal waar gebogen druipsteenbogen het belangrijkste kenmerk zijn. De muren zijn versierd met Zellij-tegels gemaakt van terracotta en bedekt met een dunne laag email. Velen zijn beschilderd met artistieke floristische motieven. Zellij-tegels zijn een typisch kenmerk van de Moorse architectuur en je ziet ze in veel moskeeën, paleizen en verdedigingswerken. Ze worden vaak gebruikt op muren, vloeren, badkamers en zelfs tafels.

De kamer met de drie nissen

In de derde kamer van het grote mausoleum vind je de kindergraven. Een diffuus licht zorgt voor een mysterieuze sfeer in elke ruimte en is bijzonder opvallend. Dit is een effect dat wordt gecreëerd doordat de zonnestralen slechts gedeeltelijk doorkomen en vervolgens worden verstrooid op het grafgebied eronder.

Het kleine mausoleum

Het kleinere mausoleum ligt in het midden van de site. Het werd met de noordkant tegen de muur van de moskee gebouwd en hier vind je de graven van enkele naaste familieleden en vertrouwelingen van de Saadien-heersers.

Dit mausoleum is veel eenvoudiger dan het prachtige interieur van de grote tombe. Onder de dakrand, bedekt met geglazuurde groene tegels, loopt een lint van gesneden cederhout en daaronder loopt een bredere, netvormige band. De onderste muren van het mausoleum zijn versierd met faiencemozaïeken.

Het noordelijke deel van het gebouw heeft twee loggia’s aan weerszijden. Deze worden bekroond door prachtige puntgevels van cederhout, elk ondersteund door twee marmeren zuilen. Daarachter is een kleine gebedsruimte en ook het graf van Lalla Massouda, de moeder van Sultan Ahmad el Mansur, die hier in 1591 werd begraven.

Het zuidelijke deel van het complex heeft meer graven en faiencemozaïeken en banden met letters sieren de muren hier. Een zeer kenmerkende centrale boogpoort en een Alfiz versierd met arabesken zijn hier ook te zien. De zolderruimte erboven bestaat uit een kleine geometrisch gevormde constructie van cederhout, gedeeltelijk geverfd en verguld.

De ooit vergeten graven in het zuiden van de medina maken nu deel uit van de meest interessante monumenten in Marrakech. 

De kleine omvang van het Saadian Tombs-complex valt vooral op tijdens piekbezoeken. Als er veel bezoekers zijn, staan ​​mensen in de rij bij de Room of the Twelve Pillars. Wie op drukke dagen de tombe van Sultan al-Mansur wil fotograferen, moet ofwel in de rij staan ​​of er heel vroeg bij zijn.

De Saadiantombs liggen naast de Grote Kasbah-moskee aan de Rue de la Kasbah. De gemakkelijkste manier om er te komen is vanuit Djemaa el Fna via Rue Riad Zitoune en Rue Bab Agnaou. Vanaf Rue de Kasbah staat de route aangegeven. Afhankelijk van het tijdstip van de dag duurt deze route ongeveer 15 tot 20 minuten wandelen.

Het gehele Saadiaanse gravencomplex is rolstoeltoegankelijk . De breedte van de rolstoel is echter bepalend vanwege het smalle entreegebied.

Openingstijden: De graven zijn dagelijks geopend van 9.00 uur tot 17.00 uur. De vroege ochtenden en late namiddagen zijn niet zo druk als de piekuren.
Adres: Rue de La Kasbah, Marrakesh 40000, Marokko

Vakantie met rolstoel Marrakech
Toegankelijk Reizen naar Marrakech

Menara-tuinen

Het okerkleurige paviljoen voor het Grand Atlasgebergte – dit panorama van de Menara-tuinen is een van de meest populaire motieven op ansichtkaarten uit Marrakech. Een favoriete plek van de lokale bevolking, het openbare park is precies de juiste plek om een ​​time-out te nemen dicht bij het centrum van de stad.

De Jardin de la Ménara werd in het midden van de 12e eeuw aangelegd tijdens het bewind van de Almohaden-dynastie. 
Met een oppervlakte van meer dan 100 hectare zijn de Menara Gardens een royaal aangelegd park met vele lanen die slingeren tussen talloze olijfbomen waar de bezoekers even in de schaduw kunnen zitten.  Een brede promenade met verkopers van souvenirs, snoep en dranken leidt van de ingang direct naar het centrale bassin en het fotogenieke paviljoen – een paleis uit het Saadi-tijdperk.

Het bassin is 150 meter breed en ongeveer 200 meter lang. Tientallen karpers bewonen het modderige water. Tegenover het paleis kunt u plaatsnemen op een tribune en genieten van het unieke panorama van het paviljoen voor het Grand Atlasgebergte. In de Menara-tuinen ontmoet je niet zoveel Europese toeristen als in de Jardin Majorelle of in de paleizen van de zuidelijke medina. In plaats daarvan is het park een favoriete bestemming voor Marokkaanse gezinnen, vooral in het weekend. Ook zitten veel jonge mensen onder de olijfbomen omdat ze de frisse lucht buiten verkiezen boven hun krappe woningen om te studeren voor hun lessen.

Net als Djemaa el Fna staat ​​de Menara-tuinen op de lijst van UNESCO als “werelderfgoed”.

Menara-tuinen in het kort

Hoewel niet zo spectaculair als de Jardin Majorelle , zijn de Menara-tuinen royaler aangelegd en daarom meer geschikt voor een middagwandeling. Ook, met veel minder Europese toeristen dan de andere bezienswaardigheden, biedt de tuin een authentieke ervaring. Alleen al het beroemde panorama van het Grand Atlasgebergte is een bezoek aan de Menara-tuinen waard. Als je echter van plan bent dit schitterende panorama te fotograferen, moet je er wel voor zorgen dat je er op een heldere dag komt!

Openingstijden: Dagelijks van 08:30 tot 18:00 uur
De Menara-tuinen liggen ongeveer drie kilometer ten zuidwesten van de medina, buiten de stadsmuren. De gemakkelijkste manier om er te komen is via de Avenue de la Ménara. De ingang is precies op de hoek van Avenue Bab Jedid. Als je geen half uur wilt lopen vanaf de Koutoubia-moskee, kun je ook een taxi nemen.

De Joodse begraafplaats

Gelegen in het zuidoosten van de medina, is de Joodse begraafplaats een mystieke plek. Onder de juiste lichtomstandigheden contrasteert de surrealistische sfeer duidelijk met de rest van Marrakech.

De Joodse begraafplaats ligt aan de rand van de mellah (joodse wijk in de stad) in de zuidoostelijke medina. De begraafplaats en de synagoge zijn belangrijke bewijzen hoe het joodse leven was in Marrakech. Bezoekers komen het verrassend uitgestrekte gebied binnen via een brede metalen poort. Honderden graven van volwassenen en kinderen liggen verspreid over de begraafplaats. Maar eerst wordt u welkom geheten door de bewaker van de begraafplaats, die goed oplet dat mannelijke bezoekers hun hoofd bedekken. Als je geen hoed of baseballpet bij je hebt, zal de bewaker je een keppeltje geven.

Alleen dan mag je de eigenlijke begraafplaats betreden en kun je, indien geïnteresseerd, een rondleiding krijgen door de begraafplaatswachter over het gebied dat op het eerste gezicht een beetje woest en onverzorgd lijkt. 

Tegenwoordig wonen er nog maar weinig Marokkaanse joden in Marrakech. Het joodse gemeenschapsleven is niet meer zo vitaal als het ooit was en kampt met een aanzienlijk verlies van leden.

In tegenstelling tot de meeste andere attracties, is de Joodse begraafplaats niet erg druk door toeristen. Dus afhankelijk van het tijdstip van de dag en de bewolking kun je de karakteristieke surrealistische sfeer van deze plek ongestoord ervaren.  Voordat je de begraafplaats verlaat, herinnert de bewaker je eraan om je handen te wassen, om de rituele reinheid te herstellen.

Openingstijden: Dagelijks geopend, behalve op zaterdag van 9u tot 17u (vrijdag: tot 16u)
De joodse begraafplaats ligt in de zuidoostelijke medina aan de rand van de mellah. Het is ongeveer 15 minuten lopen van het Djemaa el Fna. 

De toegang is gratis, hoewel er een kleine donatie aan de bewaker van de begraafplaats wordt verwacht

Joodse begraafplaats Marrakech
Toegankelijk Marrakech

Jardin Majorelle

Even een rustig plekje zoeken. Jardin Majorelle is een van de weinige bezienswaardigheden in Marrakech die niet in de medina ligt, maar in de wijk Guéliz. 

Deze prachtige botanische tuin met cactussen, bloemen, fonteinen en kleurrijke planten is gerestaureerd door Yves Saint Laurent.

De tuin is beroemd om zijn porseleinblauw dat teruggaat tot de Franse Jacques Majorelle, die dit kleine paradijs in 1923 creëerde. Het paviljoen, het waterbassin en de vele plantenbakken langs de rode gepleisterde lanen schitteren in deze kenmerkende kleur. Het geheel wordt gecompleteerd door een derde overheersende kleur: een sterke gele tint. Als je er eenmaal bent geweest, zal het je misschien niet verbazen dat de kleurrijke Jardin Majorelle een van de meest gefotografeerde attracties van Marrakech is.

In de Jardin Majorelle groeien meer dan 300 plantensoorten uit alle vijf continenten – vooral de palmbomen en de verbazingwekkend hoge cactussen zijn indrukwekkend. Zodra je het gebied betreedt, heb je het gevoel alsof je in een andere wereld bent gestapt die niets gemeen heeft met de drukte van de stoffige stad achter de muren. De verfrissende schaduw van de vele planten zorgt voor een comfortabel microklimaat. De temperatuur is mild, dankzij de kabbelende beekjes en plassen water die uitnodigen om uit te rusten en te vertoeven op een van de kleine bankjes die je overal vindt. Het hart van de tuin is een kobaltblauw bassin met een waterfontein waar enkele schildpadden hun thuis hebben gevonden.

Yves Saint Laurent

Achter in de tuin staat een gedenksteen voor de Franse modeontwerper Yves Saint Laurent. Marrakech was een tweede thuis voor Yves Saint Laurent. Hij speelde een belangrijke rol bij het redden van de Jardin Majorelle, want hij en zijn partner Pierre Bergé kochten de verwaarloosde tuin in 1980 en herstelden deze in zijn oude luister. In 1997 richtten ze The Majorelle Trust op om het duurzame behoud van de Jardin Majorelle te verzekeren. Tegenwoordig wordt het onderhouden door twintig arbeiders.

Schilderijen van Yves Saint Laurent zijn te zien in een kleine showroom op het terrein. Daarnaast is er een klein museum met islamitische kunst, folkloristische tentoonstellingen en schilderijen van Jacques Majorelle – de oorspronkelijke maker van de tuin die tegenwoordig door ongeveer 600.000 mensen per jaar wordt bezocht.

Locatie en routebeschrijving

Je vindt de Jardin Majorelle vlakbij de Avenue Yacoub el-Mansour in het noordoosten van Bab Doukkala. 

Openingstijden

De Jardin Majorelle is dagelijks geopend:

  • 1 oktober t/m 30 april: 08:00 – 17:30 uur
  • 1 mei t/m 30 september: 08.00 – 18.00 uur
  • tijdens de ramadan : 09:00 – 05:00 uur

Onze tips:

  • Reistijd

Marrakech, heel Marokko, is het hele jaar goed te bezoeken, maar vooral in de zomermaanden, juli en augustus, kan het wel erg warm worden. Aan de kust en in de bergen heb je minder last van de hitte.  Ook in de winter is Marrakech nog een heerlijke vakantie- bestemming, maar kan het ’s avonds nog best afkoelen. Neem dan ook een lange broek, trui en/of vest mee.

Bij een bezoek aan Marokko is het ook goed om rekening te houden met de Ramadan. Het is een bijzondere maand met vasten tussen zonsopgang en zonsondergang en als het donker is uitgebreid eten tot vaak diep in de nacht. Met als afsluiting natuurlijk het Suikerfeest. Er wordt niet van toeristen verwacht, dat ze meedoen, maar wel dat je discreet bent en respectvol naar de mensen die vasten.

  • Geld

De munteenheid van Marokko is de dirham (MAD). In de toeristische gebieden en grote steden zijn een aantal geldautomaten (GAB=quichet automatique bancaire of DAB (= distributeur automatique de billets). Actuele informatie hierover kun je vinden op www.mastercard.nl/nl-nl/consumers/locate-an-atm.html of www.visa.com/atmlocator. Pinnen is er nog niet zo gangbaar als bij ons, dus zorg dat je altijd contant geld op zak heeft.

  • Fotograferen

Marrakech en het nabijgelegen Atlasgebergte zijn de meest fotogenieke plekken, die je maar kunt bedenken. Wil je mensen fotograferen vraag dan altijd eerst om toestemming. Niet iedereen wil gefotografeerd worden of ze vragen (zeker de slangenbezweerders, goochelaars en andere artiesten) er een vergoeding voor. Altijd handig om een paar munten of klein papiergeld op zak te hebben. Uiteraard is het fotograferen van militaire objecten, vliegvelden, politie e.d. verboden.

  • Bedelaars

De politie van Marrakech is afgelopen zomer gestart met streng optreden tegen bedelaars. Het advies is dus geen geld te geven en ook geen snoep of pennen aan de vele kinderen. Hiermee wordt het bedelen enkel gestimuleerd. Wil je toch iets geven, geven het dan aan een plaatselijke school of organisatie.

  • Souvenirs

De meest authentieke souvenirs vind je in de kleine winkeltjes in het centrum van Marrakech. Mooi handwerk en lokale produkten zijn in de Soukhs, de traditionele overdekte markten. In Marrakech liggen deze achter het centrale plein, Djemaa el Fna, midden in de medina.

  • Internet/mobiel

In Marokko is voornamelijk een 3G-netwerk. In afgelegen gebieden kan het bereik moeilijk zijn. Mocht je willen internetten in een cybercafé bedenk dan wel dat het toetsenbord Arabisch is.

Mocht je willen whatsappen of skypen is dit mogelijk, uiteraard afhankelijk van jouw bereik op dat moment. Let bij het bellen erop, dat je niet in Europa bent. Bekijk voor vertrek welke kosten jouw provider aangeeft voor bellen vanuit Marokko.

Het is duidelijk, dat een paar dagen goed te doen zijn in Marrakech en dan hebben wij het nog niet gehad over de omgeving met niet alleen schitterende cultuur, maar ook prachtige natuur.

Marrakech kan zeker inspannend zijn voor mensen die in een rolstoel reizen: de wegen zijn slecht, de toeristische infrastructuur is slechts in zeer geringe mate handicapvriendelijk.  Toch zijn topbestemmingen zoals Bahia-Palace of Jardin Majorelle beter bereikbaar. Dus kalm blijven en zorgvuldig plannen van tevoren – vooral als het gaat om vervoer, hotel en dingen die er te doen zijn – kunnen mensen met een handicap een geweldige tijd hebben in Marrakech.

مراكش ، بالتأكيد تستحق الزيارة
Marrakech, zeker een bezoek waard

Onze blog over de omgeving van Marrakech: De omgeving van Marrakech
Meer lezen over de toegankelijkheid van andere steden: Toegankelijk reizen

Meld je aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief

Selecteer lijst(en):