Jonathan en het IJsselmeer
Nee, niet de titel van een spannend jongensboek, maar een mooi schip en een leuke korte reis. In deze blog maken wij kennis met ‘de Jonathan’ en doen wij een rondje IJsselmeer.
‘de Jonathan’
Is van de Stichting ‘Schipper mag ik ook eens varen’. Vrijwilligers van de stichting hebben het 40 meter lange vrachtschip in 7 jaar omgebouwd tot een schip met overnachtingsmogelijkheden voor maximaal 12 personen. Vanuit Hasselt worden 4-daagse vaartochten georganiseerd.
Het schip beschikt over zes 2-persoonshutten, waarvan twee rolstoeltoegankelijk zijn. Daarnaast is er een gemeenschappelijk eet-en zitruimte met open keuken, voorzien van alle gemakken.
Het schip heeft een rolstoellift tussen het dek en de verblijfsruimte en tussen deze ruimte en de hutten. De rolstoeltoegankelijke hutten zijn voorzien van een hoog-/laagbed, tillift, toilet met zijbeugels, douche met douchestoel en aangepaste wastafel. Alleen in de hut is een aangepast toilet.
Het verblijf
Naast overnachting moet er natuurlijk ook gezorgd worden voor de inwendige mens. Hiervoor doen wij zelf de inkopen en zorgen, dat dit een lekkere maaltijd wordt. Natuurlijk kan er onderweg ook heerlijk gegeten worden in de plaatsen, die worden aangedaan.
Een plek om te slapen en te eten. Niets staat in de weg om het ruime sop te kiezen. Op maandag is het vertrek rond 11.00 uur vanuit Hasselt en op donderdag rond 15.00 uur wordt daar weer aangelegd na een leuk rondje IJsselmeer.
Rondje IJsselmeer
Wat gaan wij zien? Hasselt is een leuk historisch stadje, maar voor vertrek op maandag is er niet veel tijd om dit te bekijken. Wie nog heel fanatiek is na 4 dagen met ‘de Jonathan’ kan natuurlijk nog even ronddwalen in Hasselt na aankomst op donderdag.
Wij doen het rondje IJsselmeer met Kampen, Harderwijk en Urk. Er zijn op aanvraag ook nog andere mogelijkheden, zoals Kampen, Zwolle, Urk of Kampen, Lelystad, Urk enzovoort.
Maandag
Op naar Kampen. Wij leggen hier aan en zullen hier ook voor de nacht blijven.
Eerst even een stukje geschiedenis, waarvan je nog veel terugziet in de oude gebouwen van Kampen. Rond 1150 was er al bebouwing op de plek, waar Kampen nu ligt. Het had natuurlijk een gunstige ligging aan de IJssel en groeide daarom al snel uit tot een belangrijke en machtige stad (‘het Rotterdam van de Middeleeuwen’). Met hun grote vloot van koggeschepen maakten zij zeereizen naar de Oostzee en dreven zij handel op de handelsroute tussen de Zuiderzee en de Rijn. Een welvarende tijd tot de IJssel verzandde.
Kampen als Hanzestad
Door de oorlog tussen het graafschap Holland en de Hanze moest Kampen partij kiezen en sloot zich aan bij de Hanze, waar het veel invloed had. Dit zorgde o.a. voor de bouw van de brug over de IJssel om een betere verbinding met het achterland te krijgen. Op deze plek ligt nu nog steeds een brug, maar wel wat moderner. De brug met een door een glazen hekwerk gescheiden voetgangersgedeelte en rijbaan werd in 1999 geopend. Het bijzondere aan deze brug, de Stadsbrug, zijn de gouden wielen, die de kabels geleiden, waarmee deze hefbrug wordt opgetild. De brug is daarmee een belangrijk onderdeel van de ‘skyline’ van Kampen, die verder bestaat uit historische gebouwen, poorten en kerken. Hier is nog echt de vroegere rijkdom van de Hanzestad te zien. Een mooie plek om aan de kade aan te leggen voor een bezoek.
Het fijne van Kampen is, dat alle bezienswaardigheden eigenlijk op loopafstand liggen. Met een lekkere wandeling van zo’n kleine 5 kilometer kan je dit leuke stadje helemaal bekijken en onderweg genoeg gelegenheid voor een hapje of drankje.
Mocht u niet zo’n wandelaar zijn, neem dan in ieder geval wel een kijkje bij een van de goed bewaarde stadspoorten, die Kampen nog heeft. Ook leuk is de St. Nicolaas- of Bovenkerk, het oudste gebouw van de stad en natuurlijk de Nieuwe Toren, bekend door een van de Kamper Ui-verhalen*. Kampen is natuurlijk ook altijd de stad van de sigaren geweest. Mocht dit u interesseren, breng dan zeker een bezoek aan de sigarenfabriek De Olifant, waar nog echt ambachtelijk de sigaren worden gerold.
Jonathan en het IJsselmeer
Parallel aan de IJsselkade loopt de Oudestraat. Dit is de winkelstraat van Kampen met allerlei leuke winkeltjes, restaurantjes en galerieën in deze hoofdstraat en zijn zijstraten. De Oudestraat is ongeveer 1 kilometer lang en daarmee een van de langste winkelstraten van Nederland. De straat begint bij het Muntplein met de St. Nicolaas-/Bovenkerk en eindigt aan de Buitenkade. Aan de straat bevinden zich verschillende historische gebouwen, zoals de Nieuwe Toren en het oude stadhuis in gotische stijl.
Nog even terug naar de Kamper Ui en dan gaan wij door naar onze volgende aanlegplaats. * Kamper Ui – de inwoners van Kampen worden Uien genoemd en daarmee wordt niet het bolgewas bedoeld, maar verhalen, die over de domheid van mensen gaat. De verhalen zijn waarschijnlijk ontstaan uit jaloezie toen Kampen rijk en machtig was. Een van de verhalen gaat over de Nieuwe Toren. De bouw van deze toren kwam stil te liggen, waardoor er gras begon te groeien op de torenrand. Er werd toen een koe aan een touw opgehesen om het gras weg te vreten. Niet heel handig om hierbij de lus van het touw om de hals van de koe te doen. Tijdens de Kamper Ui(t)dagen (in de zomer 5 weken lang op donderdag met allerlei festiviteiten) hangt een kunststof exemplaar aan de toren.
Dit verhaal is één van de meerdere Ui-verhalen uit Kampen.
Jonathan en het IJsselmeer
Dinsdag
Vandaag doen wij Harderwijk aan, net als Kampen een Hanzestad. Harderwijk was in 1252 al een handelsstad. Je ziet als je door Harderwijk dwaalt nog veel terug uit de glorietijd van deze oude Zuiderzeestad. De grote koggen, die wel in Kampen aan de kade konden, waren te groot voor Harderwijk en gingen voor de stad voor anker. Leden van de Schuitevaardersgilde, de bootschuivers, brachten de handel met kleine bootjes aan land. Een van de punten, waar de handel Harderwijk werd binnengebracht, was bij de Vischmarkt. Dit historisch plekje is nog steeds een bezoek waard. Aan de ‘zeekant’ heb je de mooie oude stadspoort, de Vischpoort. Boven op de poort is de vuurtoren van Harderwijk gebouwd. Deze heeft tot 1947 nog dienst gedaan. De Vischmarkt is wat hoger gebouwd, want in die tijd had Harderwijk nog veel te kampen met overstromingen. Aan de Vischmarkt liggen historisch gebouwen en is nu vooral een culinair plein met leuke restaurants.
Wilt u meer over de Hanze weten, breng dan zeker een bezoek aan het Stadsmuseum in de Donkerstraat. Harderwijk heeft van zijn oorspronkelijk 5 stadspoorten ook nog de Smeepoort over. Hiervan is alleen nog de buitenmuur origineel. Je ziet er nog de kijkgaten om de mogelijke vijand in de gaten te houden. Wil je meer over de Hanze weten, breng dan zeker een bezoek aan het Stadsmuseum in de Donkerstraat. Vanaf water hebben wij het al gezien: de Grote kerk, vlakbij de boulevard. Hier zijn prachtige 16e eeuwse plafondschilderingen met Bijbelse verhalen.
Strandboulevard
Als je naar de boulevard loopt, kom je bij de Wijde Wellen, een recreatiegebied met een uitkijktoren met mooi uitzicht over het water (Wolderwijd). Leuk om te weten. Het balkon is zo hoog als het hoogste punt, dat de Zuiderzee ooit heeft bereikt.
Het strandboulevard geeft ook toegang tot een van de ‘eilanden’ voor Harderwijk, het Strandeiland. De naam zegt al wat dit te bieden heeft. En dan ligt weer iets verder door het ‘schiereiland’ met het Dolfinarium. Een ieder wel bekend.
Mocht dit niet uw ding zijn, dan is misschien een bezoek aan het Hortuspark iets. Vroeger was dit een plek voor monniken en nonnen, later voor studenten, maar nu is het een mooi groen stadspark met een stuk oude stadsmuur. Er loopt nog een beekje door dit heerlijke plekje.
En is vis meer uw ding, dat kunt u alles leren over de paling in het Palingmuseum met natuurlijk een lekkere paling uit de rokerij of misschien is de Vischafslag met de Bottermuseum meer wat voor je. Genoeg vis te ontdekken in Harderwijk. Maar morgen nog veel meer in Urk.
Woensdag
Vandaag gaan wij naar Urk met ‘de Jonathan’. Tot 1939 was Urk een eiland, maar werd door de Zuiderzeewerken een onderdeel van de Noordoostpolder. Hier natuurlijk ook weer veel geschiedenis
Urk heeft iets bijzonders met zijn straten. Rond 1900 ontstond het ‘oude dorp’ aan de haven met een wirwar aan huizen. Hierbij was geen stratenplan te herkennen. In 1902 wilde de burgemeester daar structuur in aanbrengen, maar dat bleek niet zo eenvoudig. Men heeft toen bedacht de huizen te groeperen in wijken van 1 t/m 6 en dan per wijk weer de huizen te nummer. Er zijn dus haast geen ‘echte’ straten in Urk. Toen prins Hendrik, echtgenoot van koningin Wilhelmina in 1911 op bezoek kwam, werd een lange straat midden door het dorp de Prins Hendrikstraat.
Vandaag gaan wij naar Urk met ‘de Jonathan’. Tot 1939 was Urk een eiland, maar werd door de Zuiderzeewerken een onderdeel van de Noordoostpolder. Hier natuurlijk ook weer veel geschiedenis
Urk heeft iets bijzonders met zijn straten. Rond 1900 ontstond het ‘oude dorp’ aan de haven met een wirwar aan huizen. Hierbij was geen stratenplan te herkennen. In 1902 wilde de burgemeester daar structuur in aanbrengen, maar dat bleek niet zo eenvoudig. Men heeft toen bedacht de huizen te groeperen in wijken van 1 t/m 6 en dan per wijk weer de huizen te nummer. Er zijn dus haast geen ‘echte’ straten in Urk. Toen prins Hendrik, echtgenoot van koningin Wilhelmina in 1911 op bezoek kwam, werd een lange straat midden door het dorp de Prins Hendrikstraat.
Monumenten
Leuk is ook het monument van de ijsvlet. Tot Urk deel werd van de Noordoostpolder waren de veerboten naar Kampen en Enkhuizen de enge verbindingen met het vasteland. Maar niet in de winter als de Zuiderzee was dicht gevroren. Dan kwam de ijsvlet, een houten boot met mast, zeil, roeispannen en…. ijzeren glijders aan de onderkant. Er is nog een monument op Urk, namelijk het Vissersmonument ter nagedachtenis aan de vele vissers, die in zee zijn gebleven. Het beeld is een vrouw, die omkijkt naar zee, waar vandaan haar man/zoon had moeten komen.
En dan kunnen wij natuurlijk niet ontkomen aan de Ommelebommelestien. Eerst mag even het verhaal achter de steen, een enorme zwerfsteen, die 70 meter uit de kust ligt, net vanaf de kust boven water te zien. De steen is in de IJstijd vanuit Scandinavië naar Urk gevoerd. De steen speelt een belangrijke rol in het krijgen van kinderen. In het Nederland worden de kinderen door de ooievaar gebracht en/of worden het uit de kool gehaald. Op Urk worden ze gehaald uit de Ommelebommelestien. Samen de vroedvrouw roeit de aanstaande vader naar de steen om tegen betaling zijn kind in ontvangst te nemen. Aan wal ter hoogte van de steen staat een beeld met een vader in Urker klederdracht samen in de boot met de vroedvrouw met een mandje warme kleren.
En tot slot natuurlijk even naar de haven voor een lekker visje.
Jonathan en het IJsselmeer
Donderdag
Vandaag varen wij weer terug naar Hasselt, waar wij in de middag na een paar leuke dagen IJsselmeer weer aankomen.
Rondje IJsselmeer, een leuke manier om er een paar dagen op uit te gaan en een leuk deel van Nederland te ontdekken. Mocht u meer willen weten, dat horen wij het graag.
Bekijk ook eens ons Youtube video over de Jonathan.