Salzburg, het Rome van het noorden
Deze naam heeft de stad te danken aan de fraaie paleizen, mooie historische gebouwen en grote pleinen. Al dit moois is ontstaan in de 16de eeuw toen de Salzburgse prins-bisschop door Italiaanse architecten de stad in barokke stijl liet herbouwen. De historische binnenstad, die heerlijk compact is, staat uiteraard op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Nog even over de prins-bisschop. Wist je, dat Salzburg tot 1816 een eigen soeverein land was?
Daarnaast is Salzburg ook de geboortestad van Mozart, die nog duidelijk aanwezig is met geboortehuis, tal van monumenten en zeker tijdens de Salzburger Festspiele, waar talloze opera’s worden opgevoerd, waaronder natuurlijk veel gecomponeerd door Mozart.
De historische binnenstad, die ingeklemd ligt tussen de rivier de Salzach en de Festungsberg, is voornamelijk een voetgangersgebied en goed te voet te doen. Laten wij de oude stad met het zo kenmerkende Hohensalzburg nu maar gaan bekijken.
Hohensalzburg
De vestiging Hohensalzburg ligt 80 meter boven de binnenstad op de top van de Festungsberg. Als je de kans hebt, moet je zeker gaan kijken (vanuit de oude stad) als het donker is, want dan is het kasteel mooi uitgelicht.
De vesting is een volledig ommuurde burcht met een lengte van 250 meter en het is 150 meter breed. Hiermee is het een van de grootste middeleeuwse kastelen van Europa.
De bouw is begonnen in 1077 en er is steeds doorgebouwd. Het huidige aanzien is zo sinds de 15de eeuw. De vesting was een schuilplaats voor de aartsbisschoppen van de stad. De vestiging is alleen door Napoleon veroverd. Hij nam mee wat zijn soldaten konden dragen en vertrok weer.
Een van de bekendste bisschoppen, die op de vesting woonde, is Wolf Dietrich von Raitenau. Hij liet voor zijn maîtresse en hun 15 kinderen het slot Mirabell bouwen. De Paus in Rome was hier niet zo blij mee en tot zijn dood heeft hij als een gevangenen op de vesting gewoond.
De vesting is via een steil wandelpad te bereiken, maar er is ook een tandradbaan (Festungsbahn), die je vanaf de Festungsgasse in kort tijd naar de top van de berg brengt.
Het is heel leuk om wat rond te kijken op de vesting. Er zijn ook twee musea, het Marionettenmuseum (of het Rainer-Regimentsmuseum) en het Vestingmuseum met o.a. houtsnij- en ijzersmeedwerk, wapenuitrusting, folterinstrumenten en wapenschilden van bisschoppen.
Toegankelijkheid
Via de Festungsbahn is Hohensalzburg rolstoeltoegankelijk. Er is toegang tot het panoramaterras, het bastion bij het bergstation, de binnenplaats van het kasteel, de tentoonstelling in de wapenkamer, de Kuenburgbastei en het marionettenmuseum via de lift in de klokkentoren. De ruimtes binnen in de vesting zijn niet drempelvrij.
Slot Mirabell
Na het verhaal van Wolf Dietrich zijn wij wel benieuwd naar het kasteel voor zijn maîtresse.
Het paleis is een van de bekendste bezienswaardigheden van Salzburg en dit is vooral vanwege zijn prachtige tuinen. Het paleis is begin 17de eeuw gebouwd, maar maakte tijdens de 30-jarige oorlog (1618-1648) deel uit van de verdedigingswerken van de stad. Daarna is het door een barok architect weer in zijn glorie hersteld. Echter in 1818 werd het bijna verwoest bij een grote stadsbrand. Alleen de westelijke geveld, hier zie je nog steeds het oorspronkelijke barokke uiterlijk van slot Mirabell, en de binnenplaats bleven bewaard. De rest van het paleis werd in laat classicistische stijl herbouwd.
De tuinen zijn geometrisch aangelegd en hebben talloze mythische beelden, van o.a. Eneas, Hercules, Paris, Pluton en Ottavio Mosto. En wanneer je The Sound of Music hebt gezien, dan kom je hier zeker een paar plekken tegen, waar scènes uit de film zijn opgenomen. Ook heb je vanuit de tuin een mooi uitzicht op Hohensalzburg.
Het paleis en de tuinen zijn rolstoeltoegankelijk.
Tijd voor Mozart
Op 27 januari 1756 is Wolfgang Amadeus (een verbastering van zijn 4de naam Theophilus) Mozart in Salzburg geboren. Officieel heette hij Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart.
Hij is geboren in de Getreidegasse en verhuisde op zijn 17de naar Markartplatz 8. In 1781, na zijn ontslag bij het bisschoppelijk hof, verhuisde hij naar Wenen, waar hij ook gestorven is.
Het geboortehuis van Mozart
Hartje Salzburg aan de Getreidegasse 9 is nu een museum, waar de beroemde componist centraal staat. Hier werd Mozart op de derde verdieping geboren.
Op de derde verdieping van het museum leer je de familie Mozart kennen met de slaapkamer van zijn ouders en zijn eerste viool. Op de tweede verdieping zijn o.a. originele partituren te bekijken en op de eerste verdieping zie je het dagelijkse leven van Mozart met veel voorwerpen, die goed bewaard zijn gebleven, zoals bijvoorbeeld zijn pruik.
Leuk om te bedenken, dat toen hij hier woonde op zijn vierde zijn eerste composities schreef en op zijn 13de werd benoemd tot concertmeester aan het hof van de bisschop van Salzburg.
Helaas is het geboortehuis niet rolstoeltoegankelijk.
Er is natuurlijk nog meer Mozart in Salzburg, zoals het huis waar hij op zijn 17de heen verhuisde:
Het woonhuis aan Markartplatz, waar de familie Mozart op de eerste verdieping woonde, wordt ook wel het Tanzmeisterhaus genoemd. Er woonde namelijk ook de dansmeester van de vroegere bisschoppen.
Wist je, dat de familie Mozart verhuisde omdat Wolfgang in het oude huis nog de kamer deelde met zijn zus? Bij wet was verboden, dat jongens vanaf 17 jaar met hun zus op een kamer sliepen. De reden om te verhuizen toen Wolfgang 17 werd.
Het woonhuis werd in 1944 bijna volledig verwoest tijdens een bombardement, alleen de Tanzmeistersaal bleef gespaard. Het werd herbouwd en geopend in 1956. In 1996 is het gerenoveerd. In dit huis, nu ook een museum, vind je naast veel informatie over Mozart ook veel over zijn zus, Nannerl.
Via de ingang Theatergasse is het woonhuis met rolstoel bereikbaar.
Getreidegasse
Is meer dan alleen het geboortehuis van Mozart. Het is ook dé winkelstraat van Salzburg. Het is een smalle langgerekte straat met aan beide kanten hoge, statige huizen en bijzondere uithangborden. De huizen zijn Durchhäuser (huizen als doorgang) en hebben mooie binnenplaatsen of zijn een doorgang naar de Universitätsplatz en de Salzach. In de binnenruimtes heb je schitterende arcades, galerijen en leuke winkeltjes. Je ziet er veel marmer, barok en gotiek.
Het is een erg leuke straat om te ontdekken en op zoek te gaan naar mooie doorkijkjes, hofjes en passages.
Wij hebben al veel bezienswaardigs van Salzburg de revue laten passeren, maar er is nog veel meer. De destijds heersende prins-bisschoppen vergaarden veel rijkdom door met name de zoutwinning. De naam van de stad verwijst niet voor niets naar het zout (Salz) en Burg staat voor de burcht, die op de Nonnberg was gebouwd.
Met hun rijkdom wilden de prins-bisschoppen de pracht van het pauselijke Rome bereiken. Zo ontstonden naast Slot Mirabell nog meer mooie paleizen, als Hellbrunn of de oude residentie, waar de bisschoppen zetelden. En dan heb je natuurlijk ook de vele mooie kerken en kloosters. Allemaal te veel voor één blog, dus volgende week gaan wij verder in het prachtige Salzburg.
Wil je alvast meer lezen over Oostenrijk? Lees dan eens onze blog: Toegankelijk Oostenrijk.
Ben je opzoek naar aangepaste accommodaties in Oostenrijk? Kijk dan op: Aangepaste accommodaties in Oostenrijk